Славутасці горада

Лідскі замак

Пабудаваны 1323-1328 гг. па загадзе вялікага князя літоўскага Гедыміна. У 1384 пасля штурму замак узялі крыжакі. У 1392 годзе атрады нямецкіх і ангельскіх рыцараў і арміі князя Вітаўта аблажылі і ўзялі замак. Замак неаднаразова адбіваўся ад нападаў: у 1406 - ад атрадаў смаленскага князя Юрыя Святаславіча, у 1433-князь Свідрыгайла, у 1506 - ад крымскіх татараў, летам 1659 года-армія Маскоўскага княства, 1700-1721 замак быў часткова разбураны шведамі. Замак быў збудаваны з бутавага каменя і цэглы, меў у плане форму няправільнага чатырохвугольніка з двума вуглавымі вежамі і быў пастаўлены на пяшчаным пагорку, акружаным поймамі рэк Лідзійкі і Каменкі. 

Ансамбль былога кляштара піяраў: Свята-Міхайлаўская царква (былы Иосифский касцёл) кляштарны корпус

Першапачаткова пабудаваны на грошы імператара Паўла I ў 1797 г. як каталіцкі храм пры манастыры піяраў, сабор стаў праваслаўным у 1863 годзе пасля перабудовы згарэлага касцёла. Да пераходу да каталікоў у 1919 годзе вялікую частку часу настаяцелем быў і. і. Каяловіч. Пасля закрыцця ў 1957 годзе храм з 1960-х гадоў стаў выкарыстоўвацца як планетарый аж да вяртання праваслаўным у 1996 годзе. Помнік архітэктуры сталага класіцызму з выкарыстаннем дарычнага ордэра.

Помнік архітэктуры ў стылі Віленскае барока, пабудаваны ў 1747-1770 гадах па праекце архітэктара Іагана Глаўбіца. Храм уяўляе сабой трохнефавую базіліку. Першапачаткова царква была ўпрыгожана двума вежамі, якія былі страчаны падчас пажару 1821 года. Ля царквы прастакутная ў плане алтарная частка, якая працягваецца цэнтральным нефам, і дзве квадратныя рызніцы па баках ад цэнтральнага алтара.Храм быў акружаны каменнай агароджай з барочным брамай (не захавалася). У інтэр'еры храма вылучаецца фрэскавы роспіс скляпенняў і сцен, а таксама арнаментальная лепка і скульптуры ў стылі ракако. У адной з бакавых капэл левага нефа знаходзіцца ўшанаваны мясцовымі каталікамі вобраз Маці Божай Ружанца.

Помнік вялікаму князю Літоўскаму Гедзіміну, заснавальніку г. Ліды

Касцёл Святога Міхала Арханёла

Будаўніцтва храма вялося з 1900 па 1908 г. з цэглы на месцы папярэдняга драўлянага храма. У 1908 годзе яго асвяцілі пад імем касцёла Святога Міхаіла-Архангела. Звонку Касцёл Святога Міхаіла Арханёла ў Белагрудзе ўяўляе сабой манументальны храм, пабудаваны згодна з канонам 3-нефной базілікі з двума двух'яруснымі вежамі. Унутры прама над уваходам размешчаны арганныя хоры, а сам касцёл упрыгожаны арнаментальным роспісам.

                                                Касцёл Перамянення Пана c. Ваверка

Сяло Ваверка вядома з 1413 года, калі тут быў закладзены драўляны касцёл Святога Францыска, пасля пераасвяшчэнны ў імя Святой Тройцы. У сярэдзіне ХVI стагоддзя ён стаў кальвінскім зборам і "вярнуўся" ў каталіцтва толькі напярэдадні свайго разбурэння ў Трынаццацігадовую вайну (1654-1667). Адноўлены ў 1841 годзе Кастравіцкімі, храм гэты пад імем Праабражэння Гасподняга ў пачатку ХХ стагоддзя зафіксаваў вядомы майстар фатаграфіі Ян Балзункевіч. Да таго часу ваверскі прыход налічваў ужо больш за 10 тысяч вернікаў, таму ў 1927-1928 гг. Праабражэнскі касцёл быў пашыраны пад кіраўніцтвам Віленскага архітэктара Вавёркі. У 1936 годзе ў храме з'явіўся арган на 15 галасоў.

                                           Царква Раства Багародзіцы c. Голдава

Помнік гісторыі і архітэктуры 3 ацэначная катэгорыя Храм быў пабудаваны ў 1795 годзе на сродкі Фелікса Важынскага, сына вядомага дзяржаўнага дзеяча таго часу, з дрэва ў выглядзе карабля. У XIX стагоддзі храм быў рэканструяваны. У 1976-1979 гадах быў зроблены капітальны рамонт. У 2014-2016 гадах зроблены капітальны рамонт храма. Царква-помнік драўлянага дойлідства.

                                                Крыжаўзвіжанская царква в. Бабры

Помнік гісторыі і архіт. 3 ацэначны катэгорыя Храм быў пабудаваны памешчыкам Карлам Ляскевічам у 1810 годзе і асвечаны ў тым жа годзе. Функцыянаваў да 1839 года уніяцкая царква і меўся арган. Пасля 1839 года храм становіцца праваслаўным. Кампазіцыя царквы ўключала ў сябе прастакутны ў плане аб'ём бабінца, основнной зала алтарнай часткі з прыдзеламі. У 1880 годзе над бабінцам надбудавана Званіца, пры ўваходзе зроблены тамбур. Асноўны аб'ём і алтарная частка накрыты вальмавым дахам. Храм вырашаны ў традыцыях народнага драўлянага дойлідства. 

                                                Пакроўская царква в. Збляны

Помнік гісторыі і архітэктуры 3 ацэначная катэгорыя. Помнік архітэктуры руска-візантыйскага стылю. Пасля ліквідацыі уніяцкіх прыходаў у 30-х гадах XIX стагоддзя уніяцкая царква ў Зблянах была таксама перададзена праваслаўным. У 1900 годзе была пабудавана новая, якая захавалася да нашага часу Пакроўская праваслаўная царква.

                                  Царква Покрыва Прасвятой Багародзіцы с. Ганчары

Пабудавана ў 1774 г., з'яўляецца помнікам народнага драўлянага дойлідства.

                                                Касцёл Святога Міхала в. Няцеч

Касцёл пабудаваны і асвечаны ў 1715 г. рэканструяваны ў 1837 г. зачынены пасля II Сусветнай вайны, вернутыя ў 1989 г. адрэстаўраваны ў 1990 г. 

                                                          Вадзяны млын с. Дворышча

Элемент сядзібы ХІХ стагоддзя.